Süreç Odaklı Övgü
Gelişimi Destekleyen Doğru Yaklaşım
Futbol sahasında bir çocuğa nasıl övgü verdiğiniz, onun gelişimi üzerinde düşündüğünüzden çok daha büyük bir etkiye sahiptir. Çayyolu Atletik Akademi olarak, sporcularımızın sadece sahadaki yeteneklerini değil, zihinsel dayanıklılıklarını da geliştirmeyi hedefliyoruz. İşte bu noktada, süreç odaklı övgünün önemi devreye giriyor.
Kişi Odaklı Övgü ve Riskleri
Çocuklar genellikle “Sen çok yeteneklisin!“, “Harikasın, doğuştan futbolcusun!” gibi cümlelerle övülür. Bu tür övgüler kısa vadede onları mutlu edebilir, ancak uzun vadede şu sorunları beraberinde getirebilir:
Sabit Zihniyet (Fixed Mindset): Çocuk, başarının sadece doğuştan gelen yetenekle ilgili olduğunu düşünmeye başlar. Zorluklarla karşılaştığında, başarısız olursa “demek ki yetenekli değilim” gibi yanlış bir sonuca varabilir.
Risk Almaktan Kaçınma: Eğer başarılarının doğal yeteneklerine bağlı olduğu söylenirse, zorlanmaktan korkabilirler. Yeni şeyler denemektense, “başarılı” olarak görülmeye devam etmek için hep güvenli seçimler yaparlar.
Motivasyon Kaybı: Başarı sadece yetenekle bağdaştırıldığında, çocuklar gelişim süreçlerini göz ardı eder. Zorlandıkları bir durumda, “demek ki ben yeterince iyi değilim” diye düşünüp pes edebilirler.
Süreç Odaklı Övgü: Gelişim İçin Doğru Yaklaşım
Övgüyü çocuğun kontrol edebileceği şeylere odakladığımızda, gelişim zihniyetini (growth mindset) desteklemiş oluruz. Süreç odaklı övgü, çabaya, denemeye ve gelişime vurgu yapar.
Örnekler:
❌ Kişi odaklı övgü: “Sen çok hızlısın!”
✅ Süreç odaklı övgü: “Antrenmanda hız çalışmalarına çok emek verdin, bugün sahada daha hızlıydın!”
❌ Kişi odaklı övgü: “Sen zaten zeki bir oyuncusun!”
✅ Süreç odaklı övgü: “Bugün oyun görüşünü çok iyi kullandın, doğru zamanda pas verdin!”
❌ Kişi odaklı övgü: “Müthiş bir golcüsün!”
✅ Süreç odaklı övgü: “Gol öncesinde harika bir pozisyon aldın ve doğru vuruşu yaptın, harika bir çaba!”
Bu tür övgüler, çocukların gelişimin kendi ellerinde olduğunu anlamalarını sağlar. Ne kadar çalışırlarsa o kadar iyi olacaklarını fark ederler ve bu da onları daha fazla çalışmaya teşvik eder.
Futbolda Süreç Odaklı Övgünün Önemi
Öğrenme Sürecini Destekler: Çocuklar futbol becerilerini geliştirirken hatalar yapacaklardır. Önemli olan hatadan korkmak değil, onlardan ders çıkarmaktır. Süreç odaklı övgü, çocuğun çabasını vurgulayarak bu öğrenme sürecini teşvik eder.
Mental Dayanıklılığı Artırır: Spor, iniş çıkışlarla doludur. Mağlubiyetler, kötü antrenmanlar, kaçan goller… Süreç odaklı övgü, çocukların olumsuz durumlarla başa çıkmasını sağlar ve onları pes etmek yerine daha çok çalışmaya yönlendirir.
Öz Disiplini Güçlendirir: Çocuk, başarının sadece yetenekten değil, çaba ve kararlılıktan geçtiğini öğrendiğinde, kendi gelişimi üzerinde daha fazla kontrol sahibi olur.
Çayyolu Atletik Akademi’de Nasıl Uyguluyoruz?
Akademimizde sporcularımıza yaklaşımımızda her zaman süreci vurguluyoruz. Başarının anlık bir yetenek göstergesi olmadığını, çalışmanın ve gelişimin bir sonucu olduğunu anlatıyoruz. Antrenörlerimiz, oyuncularımıza sahada ve antrenmanda gösterdikleri çabanın değerini hissettirmek için süreç odaklı geri bildirimler veriyor.
Eğer çocuklarımızın gelişimlerini sürdürülebilir hale getirmek istiyorsak, onların çabalarını, disiplinlerini ve süreçteki başarılarını övmeliyiz.
Çünkü önemli olan en iyisi olmak değil, her gün bir önceki günden daha iyi olmaktır.